De toekomst: regulier én alternatief genezen?
Steeds meer patiënten gebruiken naast hun reguliere behandeling, alternatieve geneeswijzen om hun klachten te verminderen. Verzekeraars vergoeden tegenwoordig acupunctuur en als je homeopathie intikt bij Google krijg je ruim 4 miljoen hits. Omdat wij vooral geloven in zelfbeschikking, hebben we besloten een artikel te wijden aan dit onderwerp. Uitdagend? Zeker! Verstandig? Laat het ons weten
Er bestaat behoorlijk wat controverse tussen ‘regulier’ en ‘alternatief’ en men praat niet mét, maar vooral over elkaar. Opvallend zijn de extreme opvattingen bij beide stromingen. Zijn dan echt alle alternatieve genezers kwakzalvers en alle reguliere genezers loopjongens van de farmaceutische industrie?
Het grootste bezwaar vanuit de reguliere geneeskunde blijft, dat het effect van alternatieve behandelmethodes niet wetenschappelijk aantoonbaar is. Hierdoor lijken andere theorieën bij voorbaat onmogelijk. Daarnaast werken de regulieren volgens een onderzoekssysteem wat zeer effectief en systematisch te werk gaat en grote successen boekt. In de medische wetenschap wordt uitgegaan van een scheiding van lichaam en geest (die elkaar wel op een of andere manier beïnvloeden). Veel alternatieve genezers betrekken de geest wel bij de genezing en dit vormt weer een groot deel van hún succes. Echter, vaak zijn de geneeswijzen zelf vooral pragmatisch, nauwelijks theoretisch onderbouwd of onderzocht op effectiviteit. Dat wil zeggen, niet volgens de regels van de heersende wetenschapsgemeenschap.
Een voorbeeld. In de homeopathie is de werking van een medicijn gebaseerd op verdunning van de werkzame stof (zo verdund, dat het niet meer te meten is via de reguliere technieken) en de reactie van het lichaam. Namelijk, dat je lichaam op basis van dit verdunde stofje zichzelf afweert tegen de ziekte. In de reguliere geneeskunde zijn de medicijnen gebaseerd op aantoonbare werkzame stoffen. Iemand die dus vanuit de reguliere geneeskunde de homeopathie onderzoekt, zoekt naar die werkzame stof. Deze is met behulp van de gangbare meetmethoden niet te vinden, omdat het bij de homeopathie gaat om de energieën die komen vanuit het verdunde middel, wat dus een genezend effect op het lichaam heeft.
Aantal alternatieve behandelmethodes groeit
Voor zowel alternatief als regulier zijn de eigen theorieën over ziekte, gezondheid en genezing een correcte weergave van de werkelijkheid. Deze manier van denken vormt de basis voor de onoverkomelijke communicatie- en samenwerkingsproblemen tussen de twee groepen.
De vraag is of deze geneeswijzen samen moeten komen? In de praktijk ziet men een enorme toename van het gebruik van de alternatieve geneeskunde, naast de reguliere geneeskunde. Inmiddels heeft de WHO (World Health Organization) een lijst opgesteld van zo’n honderd aandoeningen die effectief kunnen worden behandeld met oosterse geneeswijzen. Ook de bij ons bekende ‘alternatieve’ acupunctuur is door de WHO officieel geaccepteerd als geneeswijze. Weliswaar niet voor alle ziekten, maar toch lijkt de alternatieve geneeskunde echt bezig aan een niet te stuiten opmars. Bestaat dan niet het gevaar dat mensen ‘doorschieten’? Dat iemand bijvoorbeeld, zoals actrice Sylvia Millecam destijds, een reguliere behandeling weigert die haar leven zou kunnen redden? Daar hoeven we niet zo bang voor te zijn denkt Lisa Bolton van de Universiteit van New York. “Mensen zijn over het algemeen tamelijk verstandig. Uit onderzoek dat wij hebben gedaan blijkt dat mensen vrijwel altijd westerse medische hulp zoeken bij een levensbedreigende ziekte. En vrijwel niemand gaat met een gebroken been naar een alternatieve genezer.”
De belangstelling voor alternatieve geneeswijzen groeit, en niet alleen in Nederland. In 2005 schrapte Zwitserland de alternatieve behandelwijzen uit de ziekteverzekering. Maar in 2009 stemde tweederde van de Zwitsers in een referendum voor opname van de alternatieve behandelingen in de ziektekostenverzekering. Wat ligt er ten grondslag aan het succes van deze geneeswijze?
Holistische benadering
De reguliere geneeswijze erkent dat ziektebeelden kunnen worden veroorzaakt door psychische factoren. Bijvoorbeeld bij een maagzweer is het duidelijk dat psychische factoren (bijvoorbeeld stress) de kwaal kunnen veroorzaken. Vervolgens wordt er voornamelijk lichamelijk behandeld. Bij de alternatieve geneeskunde wordt vanuit de holistische benadering gekeken naar ziekte, dus wordt ook de geestelijk kant van de ziekte erkend en behandeld (hierbij bedoelen we niet te zeggen dat de desbetreffende behandeling ook effectief is). Vaak wordt weinig aandacht besteed aan hoe de patiënt zich voelt onder het ziek zijn en de behandeling. De aandacht gaat vooral uit naar het betreffende zieke orgaan. Hier ligt een tweede voordeel van de alterneuten. Aangezien zij vanuit een holistisch oogpunt behandelen, heeft de patiënt veel minder het gevoel dat er aan zijn psychisch leed (al dan niet veroorzaakt door ziekte) voorbij wordt gegaan.
Gewenst of niet, vaak gebruiken (chronische) patiënten de twee methodes naast elkaar. Ook de reguliere artsen kunnen er dus niet meer omheen. Er zijn ook steeds meer reguliere artsen die niet meer alleen gebruikmaken van hun reguliere behandeling, maar dit combineren met andere geneeswijzen, als aanvulling op de oorspronkelijke methodes.
Het zou mooi zijn voor de patiënt als er een manier wordt gevonden om het beste uit alle geneeswijzen te gebruiken. Het zou al een begin zijn, als er ruimte is voor de verschillende vormen van behandeling om elkaar niet uit te sluiten, maar samen te werken.
NB: In dit artikel richten we ons op het gebruik van de alternatieve geneeskunde als aanvulling op de reguliere geneeskunde en niet ter vervanging van de reguliere geneeskunde!