Waarom hulp vragen moeilijk is

En wat jij daaraan kunt doen 

Hulp vragen zit niet in de menselijke natuur. Toch snapt iedereen dat je soms hulp nodig hebt. Zeker als je gezondheid je in de steek laat. Hoe komt het dat hulp vragen zo lastig is en wat kun je doen om het makkelijker te maken? 

Vroeger was het erg belangrijk dat je alles zelf kon. In de oertijd had de alleskunner meer kans op voedsel en daarmee op overleving en voortplanting. Dingen zelf kunnen was dus een noodzaak, een overlevingsmechanisme. Dat is weliswaar lang geleden, maar het ‘status denken’ speelt nu nog steeds een grote rol in de maatschappij. Het geeft status om de drukte aan te kunnen, een volle agenda te hebben en toch nog tijd (en energie) over te hebben voor een rijk sociaal leven. Dan pas hoor je er echt bij, dan pas heb je het voor elkaar! 

Onafhankelijkheid en controle

Plaats je het in de context van de wereld waarin we nu leven, dan is tegenwoordig onafhankelijkheid de norm. Je wilt zelf je zaken op orde hebben, zelf je leven indelen 

De meeste mensen behouden liever hun autonomie 

Helpen is wederkerig, niet eenzijdig. 

en zelf de dingen bepalen die goed voor je zijn. Ook de functie die je bekleedt speelt een rol. Als directeur, accountmanager of hulpverlener is het om hulp vragen vaak extra lastig. Hoe onafhankelijker de positie, hoe lastiger het is om hulp te vragen. Daarnaast spelen natuurlijk je persoonlijkheid, opvoeding en ervaringen een rol. Houd je ervan je zaken goed voor te bereiden, op jouw manier, op jouw tempo, naar jouw kwaliteitsstandaard? Heb je niet geleerd om te vragen omdat je ouders altijd zeiden ‘dop jij je eigen boontjes’ of ‘dit lossen we zelf wel op’? Heb je eerder hulp gevraagd en daar nare reacties op gekregen? Dan wordt de drempel om hulp te vragen steeds hoger. Wat ook een rol kan spelen is de wens om de controle te houden. Als je hulp vraagt, dan laat je de controle los. Laten we helder zijn: het hebben van de regie over je eigen leven is enorm belangrijk. Echter wanneer deze regie overgaat in controledwang werkt dit juist averechts. Feitelijk verlies je dan de regie door de wens de controle te behouden.  

Waarom is hulp vragen zo lastig?

Een van de voornaamste redenen dat mensen niet snel om hulp vragen, is dat zij niet willen overkomen als hulpbehoevend. Wanneer je hulp van een ander nodig hebt, kun je voor jouw eigen gevoel overkomen als zwak en onzelfstandig. Je wilt sterk blijven en alles zelf blijven doen. Maar wanneer dit niet (meer) mogelijk is, kan dit juist meer kwaad doen dan goed. 

• Ik heb het altijd zelf gekund 

Waarom zou ik om hulp vragen als ik het altijd zelf heb gedaan? Wellicht was boodschappen doen voorheen helemaal geen probleem, maar is dat nu echt te veel. De reden dat je nu wel hulp nodig hebt, is omdat de omstandigheden zijn veranderd. Dat je iets voorheen met gemak kon, is dus nu geen geldige reden om geen hulp te vragen. 

• Ik zie het als zwakte

Hulp vragen is al moeilijk, maar wordt nog moeilijker als je het zelf ziet als een teken van zwakte of toegeven aan je ziekte. Maar die gedachte helpt je niet. Wanneer je hulp kunt gebruiken, is het geen zwakte om daarom te vragen. Het is juist een teken van kracht dat je een ander om hulp durft te vragen wanneer het je zelf niet lukt. Zo overbelast je jezelf niet en spaar je je energie voor andere dingen. 

• Ik wil het zelf doen en ervan leren

Wil je geen hulp omdat je alles liever zelf doet zodat je kunt leren waar je grenzen liggen? Dat is geen vreemde gedachte, maar of het de beste optie is, is de vraag. Natuurlijk zijn je eigen grenzen belangrijk, maar niet ten koste van alles. Wanneer iets jou veel moeite kost terwijl een ander het in no-time voor je kan doen, is het evenwicht er niet meer. 

Ik denk dat een ander het niet aankan 

• Ik wil alles zelf doen omdat het dan sneller en beter gaat

Wanneer je de ervaring hebt dat jij de dingen sneller en beter doet dan een ander, dan kan dat zich tegen je keren wanneer je hulp nodig hebt. Je denkt precies te weten wat je aan jezelf hebt en houdt het liefst zelf de regie. Die vrijheid en zekerheid moet je opgeven wanneer je om hulp moet vragen. Maar onderschat niet dat je omstandigheden veranderd zijn, en dat je nu misschien dingen niet meer sneller en beter kunt dan een ander. 

• Ik wil een ander er niet mee lastig vallen

Je wilt je geen blok aan het been van een ander voelen. 

Hulp vragen is moeilijker als je het ziet als zwaktebod. 

Je ziet dat de mensen om je heen al veel hooi op hun vork hebben en wilt daar niet nog meer bij laden. Je wilt een ander niet nog zwaarder belasten dan nu al het geval is. Maar de realiteit is dat jouw vrienden en familie juist willen dat het goed met jou gaat. Als dat betekent dat je hulp nodig hebt, dan is het echt niet te veel. Jij zou het toch andersom ook voor hen doen? 

• Ik heb al zoveel gevraagd

Durf je niet om hulp te vragen omdat je al ‘zo vaak’ om hulp hebt gevraagd? Het kan lastig zijn wanneer je vaker hulp nodig hebt, maar dat hoeft geen reden te zijn om het niet te doen. Hebben ze je de vorige keer ook goed geholpen? Waarom zouden ze het dat dan nu niet willen doen? Je kunt nooit te veel vragen wanneer je de hulp van een ander echt nodig hebt. Wordt het te veel voor degene aan wie je hulp vraagt? Vraag dan eens hulp aan iemand anders. 

Hulp vragen is iets anders dan toegeven aan je ziekte 

• Ik denk dat een ander het niet aankan

Wanneer je de indruk hebt dat degene die je hulp kan bieden zelf al de nodige moeilijkheden heeft, kan dit een reden zijn om niet om hulp te vragen. Maar dit is niet de juiste aanpak. Want wat als je het toch zelf probeert en het mislukt? Dan heb je nog veel meer hulp nodig. 

Heb je de indruk dat de ander het niet aankan? Neem dat niet zomaar aan maar praat er samen over. Vraag of je indruk wel klopt. Kan de ander het inderdaad (even) niet aan? Zoek dan iemand anders die je kan helpen. 

• Ik denk dat niemand mij kan helpen

Wanneer je niet om hulp wilt vragen omdat je bang bent dat niemand jou kan helpen, is het belangrijk om het juist wel te doen. Het is de perfecte manier om je te laten verrassen door de capaciteiten van anderen. Het is ook zeker raadzaam om hulp te vragen bij het vinden van de juiste hulp. 

• Ik weet niet wat mij kan helpen

Hulp vragen is moeilijk als je niet precies weet wat je zou kunnen helpen. Voel je je uitgeput en kun je het allemaal niet aan? Dan is het extra moeilijk om te bedenken waar je mee geholpen zou zijn. Toch is dat het goede moment om hulp te zoeken bij anderen. Zij kunnen met je meedenken en met een frisse blik kijken naar wat je zou kunnen gebruiken of wat je nu nodig hebt. Met dit andere perspectief kunnen juist zij de beste passende hulp vinden. 

• Ik wil niet afhankelijk zijn van anderen

Door het vragen of ontvangen van hulp kun je je afhankelijk voelen. De meeste mensen vinden dit moeilijk en behouden liever hun autonomie. Je wilt niet de controle verliezen wanneer je een taak uit handen geeft. De realiteit is dat het helemaal niet erg is om de teugels wat te laten vieren wanneer dit nodig is. Maak duidelijke afspraken met degene die je helpt zodat je zelf de regie kunt blijven voeren. 

Ik hoef niet alles zelf te kunnen 

• Ik kan niets terugdoen want daar heb ik de energie niet voor

Als je om hulp vraagt wil je daar ook iets tegenover stellen. Voor wat hoort wat tenslotte, daar zijn we allemaal mee grootgebracht. Je voelt je schuldig als je de energie niet hebt om een tegenprestatie aan te bieden, laat staan te leveren. Daardoor ga je de hulpvraag uit de weg. Maar verwachten anderen wel een tegenprestatie? Zij willen jou juist bijstaan en helpen waar en wanneer dit kan. Ze denken niet aan wat daar tegenover zou moeten staan van jouw kant. Je dierbaren hebben het beste met je voor en willen je juist graag helpen. Je mag hun hulp ontvangen zonder schuldgevoel of tegenprestatie. Dat zou je omgekeerd ook zo zien. 

• Ik ben bang om ‘nee’ te horen

Wanneer je op hulp bent aangewezen is het je grootste angst om nul op het rekest te krijgen. Je bent bang dat iemand ‘nee’ zegt, en daarom vraag je het liever maar helemaal niet. Op die manier denk je een teleurstelling te voorkomen, maar je helpt jezelf er niet mee. Wanneer jij concreet om hulp vraagt en ook uitlegt waarom het niet lukt, zijn mensen echt wel bereid om je te helpen. Misschien niet direct op dat moment, maar wel later op de dag. Niet geschoten is altijd mis, dat geldt ook voor het vragen om hulp. 

• Ik kan het wel zelf

Ik heb geen hulp nodig, want het lukt me zelf (uiteindelijk) wel. Sommige dingen lukken je misschien wel zelf, maar kosten je heel veel energie. Energie die je eigenlijk liever aan andere dingen zou willen besteden. Iets zelf doen terwijl het je veel energie kost is dus geen goed idee. Als anderen je helpen kun jij je energie voor andere dingen inzetten. 

Welke gedachten kunnen je helpen?

Vaak helpt het al dat je je bewust bent van gedachten die je kunnen helpen. We geven een paar voorbeelden die je zelf natuurlijk kunt aanvullen: 

• Iedereen heeft de vrijheid om ja of nee te zeggen op mijn hulpvraag. 
• Onderzoek wijst uit dat mensen graag hulp verlenen. 

• Ik hoef niet alles zelf te kunnen. 
• Het is ook gewoon gezellig om samen iets te ondernemen. De nadruk hoeft niet steeds te liggen op een relatie van hulpvrager en hulpverlener. 
• Het is goed om hulp te vragen, het zegt niets over zwakte of onvermogen. 
• Als ik op tijd hulp vraag voorkom ik overbelasting. 
• Hulp vragen is niet alleen een ‘eenzijdige noodzaak’, het levert me ook heel veel op, zoals:  

• Een betekenisvollere relatie met de mensen die dicht bij me staan.  
• Het gevoel dat ik er niet alleen voor sta. 

Onderzoek wijst uit dat mensen graag hulp verlenen. 

Hulp vragen kun je trainen!

• Trek op tijd aan de bel! Leer hulp te vragen, ook als het water je nog niet aan de lippen staat. 

• Herken waarom je hulp vragen lastig vindt en plaats het in de juiste context. Vraag je af of je terughoudendheid wel terecht is en of je jezelf daar wel mee helpt. 
•  Weet wat hulp vragen je oplevert 
•  Kijk anders naar hulp vragen. Als je het bekijkt als klaar staan voor elkaar, dus een wederkerig iets, kun je er een beter gevoel bij krijgen. 
• Vul niet te makkelijk in wat anderen vinden, denken of voelen. Natuurlijk houd je rekening met de gedachten en gevoelens van anderen, maar toets je wel voldoende of je gedachten (aannamen) ook kloppen? 
• Zie hulp vragen als een vorm van vertrouwen. Jij schenkt vertrouwen, daarom kan de ander iets voor je betekenen. 

Als ik op tijd hulp vraag, voorkom ik overbelasting 

Start vandaag al

Maak voor jezelf eens een lijstje met dingen die je zou willen vragen. Van klein naar groot, maakt niet uit wat. Vraag bijvoorbeeld hulp bij het opruimen of schoonmaken, of stel eens voor dat iemand voor jou kookt of de tuin doet. Door op deze manier te verwoorden waar je hulp bij nodig hebt, maak je al een goede start. 

Helpt het je als je niet om hulp vraagt?